Ik had ooit een collega, die me aanspoorde om eens een IQ test te gaan doen. Via internet heb ik toen eens een thuistest gedaan en kwam daar redelijk goed uit de bus. Nu is dit een hele summiere test, dus ik wilde wel eens een uitgebreide test ondergaan. Waar kan dit beter dan bij MENSA, de club van hoogbegaafden? Een vrij hoge opkomst in Utrecht, de plaats waar deze testen plaatsvinden. Kennelijk willen veel mensen van zichzelf weten hoe ze scoren. Een half dagdeel nemen de testen in beslag, waar meerdere aspecten van je hersenen getest worden. Ruimtelijk inzicht, wiskunde, taalkunde, psychologisch- en persoonlijkheidsonderzoek; het hoort er allemaal bij. Een week of twee later krijg je schriftelijk de uitslag. De term hoogbegaafdheid is rekbaar. De definitie die MENSA handhaaft is dat je score bij de hoogste 2% van de bevolking moet zitten. En daar bleek ik dus bij te zitten. Veel puzzelstukjes vielen op hun plek en ik begon veel te lezen over dit onderwerp.
MENSA zelf schrijft er op hun site het volgende over: "Volgens de criteria van het lidmaatschap van Mensa is iemand hoogbegaafd wanneer zijn of haar IQ in de hoogste 2% van de bevolking scoort. Sinds de oprichting van de vereniging, is de maatschappelijke betekenis van het woord hoogbegaafd gaan verschuiven. Daarom spreken we binnen Mensa liever over hoogintelligenten of HIQ's. Toch kunnen we niet om het woord hoogbegaafdheid heen, het is in zekere mate ingeburgerd. Mensalid Maud Kooijman presenteerde als resultaat van een onderzoek in november 2007 op het Symposium Kenschetsing Hoogbegaafdheid de volgende definitie: "Een hoogbegaafde is een snelle en slimme denker, die complexe zaken aankan. Een sensitief en emotioneel mens, intens levend. Autonoom, nieuwsgierig en gedreven van aard. Hij of zij schept plezier in creëren." Veel Mensaleden herkennen zich in deze beschrijving en zijn blij met het positieve zelfbeeld dat aan deze definitie ontleend kan worden."
Voor mij persoonlijk is het jammer dat ik pas zo laat getest ben. Je kent dat wel op school: die leraar die je ouders vertelt dat het er wel in zit, maar dat het er niet uitkomt. Zelf denk je dat die leraar dat tegen elke ouder zegt en je neemt het met een korreltje zout. Toch kon ik goed leren, als ik het maar wilde. En wanneer ik een doel voor ogen heb, waarvoor studie vereist is, ga ik er voor de volle 100% voor. Maar wie denkt als 16-jarige nou dat het in je toekomstige baan nuttig is om te weten dat a²+b²=c²? Alleen als je wiskunde wil gaan studeren, toch? Onderpresteren was het gevolg bij mij, waardoor ik nooit het middelbare school diploma heb behaald. Daarentegen had ik in één avond geleerd en onthouden, hoe ik een F-16 jachtvliegtuig moest opstarten, voor diverse onderhoudschecks. Ik heb het als dienstplichtige zelfs een keer in de praktijk uit mogen voeren, zonder hulp of spiekbriefje.
Door buitenstaanders wordt hoogbegaafdheid vaak als een luxe-probleem gezien. Ze denken dat je door je schooltijd heen walst alsof het niets is en je nauwelijks moeite hoeft te doen voor je cijfers. Vaak wordt gedacht dat hoogbegaafden universitaire opleidingen hebben afgerond en een hoge functie ergens bekleden. Helaas is dit maar al te vaak niet het geval. Door onbekendheid met de eigenschap, wordt het vaak te laat geconstateerd en onderprestatie is eerder regel dan uitzondering. Ook wordt door de hoogbegaafde vaak veel moeite gedaan om zich aan te passen en op te gaan in de massa. Je wilt immers niet buiten de groep vallen. Ook op het sociale vlak zijn het vaak éénlingen die vaak maar een paar vrienden hebben. In mijn geval remt mijn autismestoornis me ook nog eens in het aangaan van nieuwe vriendschappen, en het onderhouden van bestaande vriendschappen. Meer hierover achter het tabje autismestoornis.
Een psycholoog tekende een schema voor me, wat heel helder uiteenzette waarom en hoe een hoogbegaafde anders denkt dan iemand die dat niet is, en dat daarom juist vaak tegenovergesteld wordt gedacht over een hoogbegaafde. Dus omdat een hoogbegaafde meer en langer nadenkt over een bepaald probleem, lijkt het voor de buitenstaander alsof hij dom is.
